YABANCI PERSONEL İŞLEMLERİ

YABANCI PERSONEL İŞLEMLERİ

YABANCI İKAMET İZNİ

5683 sayılı Yabancıların Türkiye`de yabancıların oturma izni ikamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun’un 3. maddesinin 2. fıkrası uyarınca; iş tutmak maksadıyla Türkiye`ye gelen yabancılar, geldikleri tarihten itibaren bir ay zarfında ve her halükârda çalışmaya başlamazdan evvel yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni almış bulunmalıdırlar.

Bu durumda, Türkiye’ye çalışmak amacıyla yurtdışından çalışma vizesi alarak gelmiş olan yabancıların, en geç 30 gün içerisinde ve çalışmaya başlamazdan evvel yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni alması gerekmektedir.

İKAMET TEZKERESİ

Yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni hamili olup ta yurtdışına çıkış yapan ve sona eren yabancıların oturma izni ikamet tezkeresini geçerli bir nedeni olmaksızın altı ay içerisinde uzattırmayan veya Türkiye’de olmasına rağmen tezkeresinin süresini yine altı ay içerisinde uzattırmamak suretiyle ülkede izinsiz yabancıların oturma izni ikametli olarak bulunması anlamına gelir.

YABANCI OTURMA İZNİ İKAMET TESKERESİ MÜRACAAT SÜRESİ

Çeşitli amaçlara yönelik uzun veya kısa süreli vizelerle veya vize muafiyeti, bandrol veya kaşe vizelerle Türkiye'ye gelen yabancıların, 5683 sayılı kanunun 3 üncü maddesi ile bu maddenin uygulamasını gösteren ve yukarıda detayları verilen 1961 tarihli Kararname çerçevesinde yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni almaları gerekmektedir.

Örneğin, Bir yıllık yabancıların oturma izni ikamet hakkı bahşeden uzun süreli bir vize ile Türkiye'ye gelen bir Alman vatandaşının üç ayın sonunda, aynı tür bir vize ile gelen bir Ürdün vatandaşının ise bir aydan sonra, (Ancak, talep edenlere giriş tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni düzenlenebilir.)

Üç aylık vize muafiyeti ile gelen bir yabancının üç ayın sonunda,

Üç aydan az sürelere sahip vize muafiyeti veya diğer vizelerle gelenlerin bu sürelerinin sonunda,

yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni bulunanların, tezkerelerinin bitim tarihinden itibaren 15 gün içinde,

Türkiye'de çalışacak yabancıların ise çalışmaya başlamadan evvel, emniyet makamlarından yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni almaları icap etmektedir.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ İÇİN NASIL ALINIR

1- Türkiyede yabancıların Çalışma Bakanlığına müracaatlarında en az 6 aylık ikamet tezkerelerinin olması

2- İkamet tezkeresi alınamadığı için kendi ülkesinden başvuru yapacak olan yabancı uyrukluların Türkiye de kaldıkları süre içinde Pasaport vize ihlali yapmamaları gerekir. Türkiyede vize tarihleri geçtiğinde ise yurtdışına zamanında çıkmaları ve vize ihlali cezasını yatırmaları gerekir.

3- Yurt dışından başvuru yapıldığında ise Çalışma Bakanlığına süresinde evraklar teslim edilmelidir.

4- Şirketin yabancı ortaklarına çalışma izni başvurusu halinde şirket ortağının hisse oranı, şirket ödenmiş sermayesinin, şirket cirosunun ve istihdam gücünün yeterli olması gerekir.

5- Şirketin neden yabancı personel çalıştırmak istediğinin makul ölçülerde izah edilebilir olması,

6- Yabancının ihracat departmanlarında çalıştırılması durumunda ise şirketin yurt dışı ihracatının yeterli düzeyde olması gerekir

7- Turizm sektöründe otel vb tesislerin yeterli derecede yerli istihdam sağlamış olması ve Turizm İşletme Belgesinin olması

8- Evinde yabancı hizmetli çalıştırılacak olacak Ailenin yeterli gelir düzeyinde olması, eş çocuk aile bütünlüğünün olması, neden yabancı hizmetli çalıştırılacağının mantıklı gerekçesi olmalıdır.

Ülkemiz ekonomik refah düzeyi ve sosyal yaşam imkanlarımız ile çevremizde bir çok ülkede yaşayan yabacıların cazibe merkezidir. Bu ilgi nedeni ile ülkemizde çok yüksek rakamlarla ifade edilebilecek yabancı göçmen kaçak vb pozisyonlarda yabancı uyruklular vardır. Düşük ücretli yabancı iş gücü ülkemizde mevcut istihdamı çok olumsuz etkilemekte ve işsizliğe neden olmaktadır.

BAŞVURUDA İSTENİLEN BELGELER

İşveren Kurumdan İstenilen Belgeler:

1. Çalışma izni başvuru dilekçesi (Dilekçe elektronik başvuru esnasında taranılacak, ayrıca kağıt ortamında işveren tarafından ıslak imzalı olarak gönderilecektir.)

2. Yabancı Personel Başvuru Formu, (Elektronik ortamda doldurulacak form, çıktısı alındıktan sonra, işveren ve yabancı tarafından imzalanıp kağıt ortamında bir nüsha olarak Bakanlığa gönderilecektir. İşveren ve yabancının ıslak imzalarının olmadığı durumlarda taraflar arasında yapılmış iş sözleşmesi ibraz edilecektir. Formun imzasız olması ve iş sözleşmesinin de bulunmaması durumunda başvuru işleme alınmayacaktır.)

3. Belgeli turizm işletmeleri için, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınmış işletme ve yatırım belgesi, (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.),

4. Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)

5. Son yıla ait, vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço ve kâr/zarar tablosu (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)

6. Yabancı personeli istihdam edecek kurum ve kuruluş adına “kullanıcı” sıfatıyla elektronik başvuruyu yapma yetkisi bulunan kişinin noter onaylı vekâletnamesi veya kullanıcı sıfatındaki kişinin başvuruyu yapan kurum ve kuruluşta çalıştığını gösterir belge (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)

Yabancıdan İstenilen Belgeler:

1. Yabancının yurt dışında uyruğunda bulunduğu veya daimi ikamet ettiği ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine iş sözleşmesi ibrazı ile çalışma izin ve vize başvurusu yapması zorunludur.

2. Pasaport sureti. (Pasaport’un Latin harfleri ile yazılı olmadığı durumlarda yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı çevirisi de başvuruya eklenecektir.) (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)

3. Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı diploma veya geçici mezuniyet belgesi sureti, (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line olarak, ayrıca kağıt ortamında da gönderilecektir.)

4. Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı bonservis. (Çalışma izni istenilen yabancının sanatçı olarak uluslararası üne sahip veya aynı düzeyde yabancı işletmelerde program yaparak çalışmış olduğunu gösteren bonservisinin üzerinde 1961 Lahey Sözleşmesine göre apostil şerhi veya Dış Temsilcilik tasdik şerhi bulunacaktır.) Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line olarak, ayrıca kağıt ortamında da gönderilecektir.

5. Türkçe ve yabancının dilinde düzenlenen iş sözleşmesi, (İşveren ve yabancının ıslak imzaların bulunduğu iş sözleşmesi elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line olarak, ayrıca kağıt ortamında da gönderilecektir.

Eğlence Sektöründe Çalıştırılacak Yabancıların İş Sözleşmelerinde Aşağıda Belirtilen Hususların Yer Alması Zorunludur.

a. Yabancı sanatçıların çalışma sürelerini müteakip ülkelerine dönüşlerinde, dönüş biletleri ile yol masraflarının işverenlikçe karşılanacağını taahhüt edeceklerine ilişkin kayıt,

b. Ücretin her altı ayda bir değişen asgari ücretin üç katından daha düşük olamayacağına ilişkin taahhüt,

c. İşyeri Vergi Numarası,

d. Çalışanın haklarının yanı sıra, gerektiğinde danışılmak üzere 155 Polis İmdat ve 157 insan Ticareti Mağdurlarına Yönelik Yardım hattı, 170 yardım hattı numaraları ile Bakanlığımız ilgili Bölge Çalışma Müdürlüklerinin irtibat telefonları yer alacaktır.

UZATMA BAŞVURUSUNDA İSTENİLEN BELGELER

İşveren Kurumdan İstenilen Belgeler:

1. Çalışma izni süre uzatım başvuru dilekçesi (Dilekçe elektronik başvuru esnasında taranılacak, ayrıca kağıt ortamında işveren tarafından ıslak imzalı olarak gönderilecektir.)

3. Değişiklik olması halinde, kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)

4. İşyerinin vergi borcu olmadığına dair belge (Bu bilgiye Maliye Bakanlığı kayıtlarından Bakanlığımızca on-line olarak erişilecektir.)

5. Başvuru formunda belirtilen yabancının SGK sigortalı sicil numarası ile işyerinin SGK sicil numarası üzerinden işyerine ve yabancıya ilişkin sosyal güvenlik yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmediği, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarından Bakanlığımızca on-line olarak kontrol edilecektir.

Yabancıdan İstenilen Belgeler:

1. Pasaport sureti. (Pasaport’un Latin harfleri ile yazılı olmadığı durumlarda yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı çevirisi de başvuruya eklenecektir.) (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)

2. Önceki çalışma izin belgesi ve üst yazısı (Bu belgeler elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)

3. Bakanlıkça verilmiş bulunan çalışma izin sürelerini kapsayan çalışma amaçlı ikamet tezkeresi (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)

4. Çalışma izni süre uzatım başvurusu uygun bulunarak izin verilen yabancının uyruğunda bulunduğu veya daimi ikamet ettiği ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerinden çalışma vizesi alması zorunludur.

SÜRESİZ ÇALIŞMA İZNİ

Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, Türkiye’de en az “sekiz yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet eden veya toplam “altı yıllık” kanuni çalışması olan yabancılara, iş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler dikkate alınmaksızın ve belirli bir işletme, meslek, mülki veya coğrafi alanla sınırlandırılmaksızın verilebilir.

Yabancının en az sekiz yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirildiği emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına süresiz çalışma izni başvurusu sırasında iletilir.

Yabancının en az “sekiz yıl” kanuni kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirilip getirilmediği değerlendirilirken, öğrenimde geçen süreler dikkate alınmaz. Ancak, yabancının beraberinde Türkiye’ye gelerek, yabancı ile birlikte ikamet eden, aynı zamanda öğrenim gören eş ve çocuklarının öğrenim süreleri ikametten sayılır .

Yabancının toplam “altı yıllık” kanuni çalışmasının bulunması koşulunun yerine getirildiği hususu ilgili mercilerden alınacak belge ile kanıtlanır ve bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına süresiz çalışma izni başvurusu sırasında iletilir. Süresiz çalışma izni verilen yabancıların ikamet izin süreleri, yabancıların ikamet ve seyahatlerine ilişkin mevzuata göre İçişleri Bakanlığınca belirlenir.

Süresiz çalışma izni, kapsamında bir değişiklik olmadığı sürece, ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır. Emniyet makamlarınca, süresiz çalışma iznine istinaden verilen ikamet izin sürelerinin uzatılmaması halinde, Bakanlığa bilgi verilir …

BAĞIMSIZ ÇALIŞMA İZNİ

Bağımsız çalışacak yabancılara Türkiye’de en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olmaları, çalışmalarının, ekonomik kalkınma açısından katma değer yaratması ve istihdam üzerinde olumlu etki yapacak olması koşulu ile verilebilir.

İstihdam üzerindeki etkinin belirlenmesinde ilgili mercilerin görüşleri de dikkate alınır. Bağımsız çalışacak yabancının en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirildiği emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağımsız çalışma izni başvurusu sırasında iletilir (Uygulama Yönt. m.35, 37).

Yabancının en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirilip getirilmediği değerlendirilirken, öğrenimde geçen süreler dikkate alınmaz. Diğer taraftan, yabancının beraberinde Türkiye’ye gelerek, yabancı ile birlikte ikamet eden, aynı zamanda öğrenim gören eş ve çocuklarının, öğrenim süreleri ikametten sayılır (Uygulama Yönt. m.38).

Bağımsız çalışma izni verilen yabancıların ikamet izin süreleri, yabancıların Türkiye’de ikamet ve seyahatlerine ilişkin mevzuata göre İçişleri Bakanlığınca belirlenir. Bağımsız çalışma izni, işin mahiyeti değişmediği sürece yabancı tarafından ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır.

Emniyet makamlarınca, bağımsız çalışma iznine istinaden verilen ikamet izin sürelerinin uzatılmaması halinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bilgi verilir (Uygulama Yönt. m.39).

Bağımsız çalışma izninin değerlendirilmesinde dikkate alınmak üzere; yabancının faaliyetinin, ulusal ekonomiye sağlayacağı katkı ve yabancının icra edeceği faaliyet için yeterli miktarda gelire sahip olduğunu kanıtlayan belgeler, diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına iletilmesi istenebilir.

Bağımsız çalışma izini verilmesi uygun bulunan yabancıya, bağımsız çalışabileceğine ilişkin “Bağımsız Çalışma İzni Müracaat Belgesi” verilir. Bağımsız çalışma izni belgesi, verildiği tarihten itibaren “üç ay” süreyle geçerlidir.

Yabancıya, işyerini kurmasının ardından, ticaret sicil kaydını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ibraz etmesi halinde bağımsız çalışma izni verilebilir (Uygulama Yönt. m.40, 41, 42).

TÜRK VATANDAŞLARINA HAK VE YABANCILARIN ÇALIŞMALARININ YASAK OLDUĞU MESLEK VE GÖREVLER

1. Diş tabipliği, dişçilik, ebelik, hastabakıcılık. (Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun uyarınca)

2. Eczacılık (Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun uyarınca)

3. Veterinerlik (Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun uyarınca)

4. Özel hastanelerde sorumlu müdürlük (Hususî Hastaneler Kanunu uyarınca)

5. Avukatlık (Avukatlık Kanunu uyarınca)

6. Noterlik (Noterlik Kanunu uyarınca)

7. Özel veya kamu kuruluşlarında güvenlik görevlisi (Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanun uyarınca)

8. Kara suları dahilinde balık, istiridye, midye, sünger, inci, mercan ihracı, dalgıçlık, arayıcılık, kılavuzluk, kaptanlık, çarkçılık, katiplik, tayfalık vb. (Kabotaj Kanunu uyarınca)

9. Gümrük müşavirliği (4458 sayılı Gümrük Kanununun 227 nci maddesi gereğince)

ÇALIŞMA İZNİ MUAFİYETLERİ

4817 Sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’un Uygulama Yönetmeliğinin “Muafiyetler” başlıklı 55’inci maddesinde yabancıların çalışma izninden muaf tutulacakları haller belirtilmiştir.

***Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerle çalışma izninden muaf tutulanların,

***Daimi ikametgahları yurt dışında olup bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler amacıyla bir aydan az, sportif faaliyetler amacıyla dört aydan az süre ile geçici olarak Türkiye’ye gelecek yabancıların,

***Türkiye’ye ithal edilen makine ve teçhizatın montajı, bakım ve onarımı, kullanımına ilişkin eğitiminin verilmesi veya teçhizatı teslim almak veya Türkiye’de arızalanan araçların tamiri amacıyla; Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren üç ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla gelenlerin,

**** Türkiye’den ihraç edilen ya da Türkiye’ye ithal edilen mal ve hizmetlerin kullanılmasına ilişkin eğitim amacıyla Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren üç ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla Türkiye’de bulunanların,

***Belgeli turizm işletmelerinin sınırları dışında faaliyette bulunacak fuar ve sirklerde gösteri ve benzeri görevli olarak Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren altı ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla bulunanların,

***İki yılı geçmemek ve eğitim süresiyle sınırlı olmak üzere durumunu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlayarak üniversiteler ile kamu kurum ve kuruluşlarına bilgi ve görgülerini artırmak üzere gelen yabancıların,

***Sosyo-kültürel ve teknolojik alanlar ile eğitim konularında altı ayı aşmayan bir sürede Türkiye’ye önemli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri ilgili mercilerce bildirilenlerin,

***Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığının (Ulusal Ajans) yürüttüğü programlar kapsamında gelecek yabancıların program süresince,

***Kapsamı ve süresi konusunda Bakanlık, İçişleri ve Dışişleri Bakanlığı ile Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığının mutabakata vardığı uluslararası stajyer öğrenci programları çerçevesinde staj görecek yabancıların,

****Görev süresi sekiz ayı geçmemek kaydıyla Türkiye’ye gelen tur operatörü temsilcisi yabancıların,

***Türkiye Futbol Federasyonunca veya Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünce talepleri uygun bulunan yabancı futbolcular ile diğer sporcu ve antrenörlerin sözleşmeleri süresince,

***Gemi adamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşme’nin I/10 Kuralına göre devletlerle yapılan ikili protokoller gereği, ilgili idareden “Uygunluk Onayı Belgesi” almış Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı ve kabotaj hattı dışında çalışan gemilerde görev yapan yabancı gemi adamlarının,

***Türkiye Avrupa Birliği Mali İşbirliği Programları kapsamında yürütülen projelerde görevlendirilen yabancı uzmanların,görevleri süresince çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır.

Mesleki hizmetler kapsamında olup, muafiyet hükümlerine tabi yabancı mimar, mühendis ve şehir plancılarının, hizmet sürelerinin bir ayı aşması durumunda akademik ve mesleki yeterliliğini tamamlayarak Bakanlıktan çalışma izni alması, ilgili meslek kuruluşuna geçici üye olması ve ulusal kurum ve kuruluşların uygulamalarına uyması zorunludur.

Muafiyet süreleri uzatılamaz. Ayrıca birinci fıkranın (b), (c), (ç), (d), (f) ve (h) bentleri kapsamındaki yabancılar, bir takvim yılı içinde muafiyet hükümlerinden sadece bir kez yararlanır. Ancak, bu haktan yararlanabilmek için yabancının daha önce aynı amaçla almış olduğu ikamet tezkeresinin bitiş tarihinden itibaren üç ay geçmiş olması şartı aranır. Muafiyet sürelerinden daha fazla çalışılacak olunması durumunda Bakanlıktan çalışma izni alınması zorunludur.

Bu maddede sayılan yabancılar, ülkeye giriş yaptıkları tarihten itibaren en geç otuz gün içerisinde ve her halükarda faaliyetlerine başlamadan önce geliş amaçlarını, ne kadar süre ile ve nerede kalacaklarına ilişkin bilgileri, bulundukları yerin emniyet makamlarına bildirerek ikamet tezkeresi almak zorundadırlar. Muafiyet hükümlerinden yararlanacak yabancılara ilişkin sosyal güvenlikle ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi zorunludur. Bu madde kapsamında ikamet tezkeresi düzenlenen yabancıların kimlik bilgileri ile çalışacakları işyerlerinin unvan ve Sosyal Güvenlik Kurumu işyeri sicil numaraları emniyet makamları tarafından her ay Bakanlığa bildirilir.

Çalışma izninden muaf olan yabancılara istekleri halinde şekli ve içeriği Bakanlıkça belirlenecek "Çalışma İzni Muafiyet Teyit Belgesi" düzenlenir.

ARMA DANIŞMANLIK,YABANCI PERSONEL ÇALIŞTIRMA İZNİ HUSUSNDA GEREKLİ DANIŞMANLIK HİZMETİ VERMEKTEDİR….